بررسی تغییرات کاربری اراضی در حوزۀ آبخیز توتکابن با استفاده از فن آوریهای GIS و RS

Authors

  • ابراهیم امیری استاد گروه مهندسی آب، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان
  • حدیث یاقوتی دانشجوی دکتری خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
Abstract:

تغییر کاربری اراضی اغلب بدون رعایت اصول و محدودیت‌‌های زیست‌محیطی صورت می‌‌گیرد و تبعاتی همچون رشد بی‌‌رویۀ شهرها، جنگل‌‌زدایی، وقوع سیلاب‌‌های مخرب، فرسایش زمین‌‌های کشاورزی و گسترش بیابان‌‌ها را به‌‌دنبال خواهد داشت. این تحقیق به‌منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی حوزۀ توتکابن طی چهار مقطع زمانی، با استفاده از فن­آوری‌‌های سامانۀ اطلاعات مکانی (GIS) و سنجش از دور (RS) به انجام رسید. نقشه‌‌های کاربری اراضی براساس تفسیر چشمی و رقومی‌‌‌‌‌‌سازی عکس‌‌های هوایی با مقیاس1:55000 سال 1334 شمسی، نقشۀ کاربریاراضی سال 1377 شمسی با مقیاس1:50000، تصاویر ماهواره‌‌ای لندست ETM+سال 2002 میلادی وIRS-Liss-PANسال 2008 میلادی منطقه در محیط نرم‌‌افزاری Arc GISتهیه شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌‌دهد، مساحت کل اراضی جنگلی در سال 1334 حدود 04/66 درصد حوزۀ آبخیز بوده که با روندی نزولی در سال 1387 به 73/34 درصد رسیده‌‌ است؛ در حالی ‌‌که وسعت اراضی با کاربری زراعت آبی و باغی در سال1334، 77/0 درصد بوده و با روندی صعودی در سال1387 به 60/9 درصد رسیده است. در‌خصوص وسعت اراضی مرتعی طی دورۀ زمانی مورد مطالعه، حدود 20 درصد افزایش در مساحت این اراضی دیده می‌‌شود. همچنین بررسی تغییرات برونزدگی سنگی نشان می‌‌دهد، وسعت این نوع کاربری، 2/13 درصد افزایش داشته است. یافته‌‌های تحقیق نشانگر این حقیقت است که بیشترین تخریب و تغییر کاربری در اراضی جنگلی صورت گرفته ‌‌است. قرارگیری اراضی جنگلی در کنار مراتع و زمین‌‌های زراعی روستایی که غالب معیشت افراد، کشاورزی و دامداری است، مهم‌‌ترین عامل از بین رفتن جنگل‌‌‌‌ها قلمداد می‌‌شود. تغییر رو به افزایش اراضی برون‌‌زدگی سنگی ناشی از افزایش فشار چرای دام و بهره‌‌برداری بی‌‌رویه از پوشش گیاهی به‌‌ویژه در اراضی مرتعی است که به‌دلیل اجرای ضعیف اقدامات حفاظت خاک و قُرق‌کردن مراتع رخ داده‌‌است. با توجه به تغییرات پوشش زمین در این دوره، احتمال بروز حوادث زیست‌محیطی افزایش می‌‌یابد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پایش (نظارت) تغییرات کاربری اراضی در زیر حوضه دروغ زن فارس با استفاده از RS/GIS

علیرغم محدود بودن منابع آب و خاک استفاده غیر منطقی انسان از سرزمین بر این محدودیت اثر دو چندانی داشته است در این پژوهش با توجه به حساسیت اکوسیستم های منطقه (که جزء جنگلهای زاگرس می باشد) نحوه استفاده از سرزمین درزیر حوزه دروغ زن در استان فارس در دو مقطع زمانی (سالهای 1369 تا 1377) موررد بررسی قرار گرفت و کاربریهای اراضی بین دو مقطع زمانی یاده شده پایش گردید. برای این کار نقشه کاربریهای اراضی ...

full text

آشکارسازی تغییرات ژئومورفولوژیک و کاربری اراضی خورموسی با استفاده از RS و GIS

ساحل به منزله فضایی جغرافیایی دارای شرایط ویژه اقتصادی، تجاری تفریحی و در برخی موارد استراتژیکی است. بهره‌برداری بهینه از امکانات محیطی مستلزم شناخت ویژگی‌های مختلف یک منطقه است. ساحل به منزله یک اکوسیستم توان‌مندی‌های بالقوه و بالفعل بسیار زیادی برای جذب جمعیت داراست. خورموسی و سواحل آن به دلایل مختلف تجاری، بازرگانی و منابع عظیم نفت و گاز در جنوب ایران حائز اهمیت استراتژیکی زیادی است. در این ...

full text

آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهراردبیل با استفاده از تکنولوژی RS و GIS

از آنجایی که اراضی کشاورزی منطقه دشتی اردبیل ازارزش بسیار زیادی به لحاظ تامین مواد غذایی دارد و باید سیاست­های استفاده مناسب از کاربری­ها در این عرصه به خوبی مدیریت گردد. لزوم تعیین روند و نرخ تبدیل پوشش اراضی برای برنامه­ریزان توسعه به منظور برقراری نظام­نامه استفاده از زمین ضروری است. به این منظور اطلاعات پویای زمانی سنجش از راه دور می­تواند نقش مهم و موثر برای پایش و تجزیه و تحلیل تغییرات کا...

full text

بررسی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تکنیک‌های GIS و RS و ارزیابی اقتصادی آن در مقایسه با تغییرات هدررفت خاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد آزاد)

این مطالعه با هدف ارزیابی تغییرات درصد پوشش و کاربری اراضی در فاصله زمانی سال­های 1987 تا 2006 در حوزه آبخیز سد آزاد استان کردستان انجام شد. برای این منظور در ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره Landsat، نقشه درصد پوشش گیاهی تهیه و با اصلاح خطای ژئومتری، رادیومتری و اختلاف فصل تصویر برداری، بهترین ترکیب باندی انتخاب و نقشه کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال تشابه و طبقه­بندی نظارت...

full text

تحلیل تغییرات کاربری اراضی حوزۀ آبخیز بالانج‌‌چای با استفاده از سنجه‌‌های سیمای سرزمین

امروزه تفکیک سیمای سرزمین به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های اکولوژی و کاهش تنوع بیولوژیکی شناخته شده است. این مسأله وسعت عرصه‌های طبیعی را کاهش و پراکندگی و انقطاع آن را افزایش می‌دهد. آشکارسازی و تحلیل تغییرات کاربری اراضی مبنای شناخت مسائل و مشکلات محیط زیست می‌باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی کاربری اراضی بالانج‌چای شهرستان ارومیه به کمک فناوری سنجش از دور و با استفاده از...

full text

بررسی تغییرات کاربری اراضی و تأثیر آن بر فرسایش با استفاده از RS و GIS (مطالعۀ موردی: شهرستان نیر)

بر اثر فعالیت­های انسانی و پدیده­ های طبیعی، چهره زمین همواره دستخوش تغییر است. ازاین‌رو برای مدیریت بهینه مناطق طبیعی آگاهی از نسبت کاربری اراضی از ضروریات محسوب می­شود. فرسایش خاک نیز از جمله بلایای محیطی است که هر ساله موجب هدر رفتن هزاران تن خاک زراعی می­شود و تغییرات کاربری اراضی یکی از عامل­های مهم در فرسایش است. بنابراین، تحقیق حاضر به منظور بررسی روند تغییرات کاربری اراضی شهرستان نیر، و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 53

pages  19- 36

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023